Ders İçeriği

1. Tarih ve Zaman

Türklerin Tarih Boyunca Kullandıkları Takvimler

Eğitmen: BiDersNotu


a. On iki Hayvanlı Türk Takvimi

On İki Hayvanlı Türk Takvimi, güneş yılı esaslı olup bir yıl 12 aya ayrılır. Yıllar ve aylar hayvan isimleriyle adlandırılır. Astronomi ve matematik alanlarında önemli bir yer tutan bu takvim, Kaşgarlı Mahmud tarafından da bahsedilmiş ve Çinliler ile Tibetliler tarafından kullanılmıştır. Takvimde büyük devre ve küçük devre kavramları bulunur. Osman Turan Hoca tarafından incelenmiş ve Amerika Milli Kongre Kütüphanesi'nde kaynaklar arasında yer almıştır.

 

b. Hicri Takvim

Hicri Takvim, Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicreti esas alınarak düzenlenen ve ay yılına dayanan bir takvimdir. Bir yıl 354 gün olup, on iki aya bölünür. Aylar sırayla 29 ve 30 gün sürer. İslam dünyasında yaygın olarak kullanılan bu takvim, dini bayramlar ve özel günlerin belirlenmesinde temel alınır.

 

c. Celali Takvim

1079 yılında Büyük Selçuklu Devleti döneminde icat edilen Celali Takvim, güneş yılı esaslıdır ve yılbaşı olarak Nevruz kabul edilmiştir. Yezdirec ve Mısır takvimlerinden esinlenerek geliştirilmiş olup, Gregoryen takvimine de örnek olmuştur. Harzemşahlar ve Babürler tarafından da kullanılan bu takvim, meslek farklılıklarından dolayı sonradan kaldırılmıştır.

 

ç. Rumi Takvim

Roma tarafından icat edilen Rumi Takvim, Batı ile olan ilişkileri düzenlemek amacıyla 1889 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Ekonomik düzenlemeler için önemli bir yer tutan bu takvim, 584 yılında Patrikhane'nin kuruluşuyla ilişkilendirilmiştir. 1917 yılında kullanımına son verilmiştir.

 

d. Miladi Takvim

Miladi Takvim, diğer adıyla Gregoryen Takvimi, güneş yılı esaslı bir takvimdir. Mısır, İyon, Yunan ve Roma takvimlerinden etkilenerek Papa tarafından geliştirilmiştir. Hz. İsa'nın doğumu başlangıç olarak kabul edilir ve 1 Ocak 1926 tarihinde Türkiye'de resmi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Kanun, 1925 yılında çıkarılmıştır.