Eğitmen: BiDersNotu
Tarihçiler, binlerce yıllık geçmişin incelenmesini ve öğretimi kolaylaştırmak amacıyla çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir. Yüzyıl veya çağ adı verilen yüzer yıllık dilimlere ayrılır.
Miladi takvimin başlangıcı milat adı verilen sıfırdır. Miladın solunda yer alan sıfırlar noktasına yaklaştıkça küçülür. Milattan önce: "MÖ" kısaltması ile, Milattan sonra: "MS" kısaltması ile gösterilir.
3,5,8 gibi tek veya 18,56,92 gibi çift basamaklı ise 1. yüzyıla aittir. Üç ve dört basamaklı bir tarihin ait olduğu yüzyılı bulmak içinse bu tarihin son iki rakamı silinerek kalan sayıya 1 eklenir.
Tarihi çağlara ayrılması fikrini ilk benimseyenler Hristiyan teologlar olmuşlardır. Dünyanın altı günde yaratıldığı ifadesinden hareketle tarihi altı döneme ayırmıştır:
Süleyman Hüsnü Paşa, Avrupa merkezli bir çağ ayrımı yerine İslam ve Türk tarihini merkeze alarak yeni bir çağ ayrımı yapmıştır. Tarih üç çağa ayrılmaktadır.
Tarih-i kurun-ı ula (Eski Çağ Tarihi): Hz. Adem'in yaratılışı - Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicreti.
Tarih-i kurun-ı vusta (Orta Çağ Tarihi): Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicreti - Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu
Tarih-i kurun-ı ahire (Son Çağ Tarihi): Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu - Yeni çeri ocağının kaldırılması
Taş Devri | Maden Devri |
---|---|
Eski Taş Çağı MÖ 2.5 milyon- MÖ 16 bin (Paleotik) | Bakır Çağı MÖ 5800 - MÖ 3400 (Kalkolitik) |
Orta Taş Çağı MÖ 16 bin - MÖ 9 bin (Mezolotik) | Tunç Çağı MÖ 3400 - MÖ 1200 |
Yeni Taş Çağı MÖ 8500 - MÖ 5800 (Neolitik) |
Demir Çağı MÖ XIII. yüzyıl - MÖ 330 |
Ağaç dallarından ve sazlardan yaptıkları bu barınakların dışını çamurla sıvayarak daha dayanıklı hale getirdiler. Dışarıdan gelebilcek tehlikelere karşı barınaklarının etrafını hendekler ve çitlerle çevirdiler. Bazen de daha güvenli olması için barınaklarını göl sularına diktikleri kazıkların üzerine inşa ettiler.
Yeni dönemde insanlar buğday, arpa, mercimek gibi dağlarda kendiliğinden yetişen yabani tahılları ıslah ederek deneme yanılma yoluyla ziraate başladılar. Sığır, koyun, keçi gibi hayvanları evcilleştirmek onların etinden sütünden ve derisinden yararlandılar. İlk köy yerleşmelerini kurdular. Hayvan postları yerine bitki liflerinden yaptıkları giysileri giydiler.
Takas denilen ürün değişimi yöntemini de ilk kez bu dönemde kullandılar. Diğer yandan tekerleği icat ederek ağır yüklerin taşınmasını kolaylaştırdılar. Böylece ticaretin ve toplumlar arası kültürel etkileşimlerin hızlanmasını sağladılar.