Ders İçeriği

3. Şiir

Söz Sanatları

Eğitmen: BiDersNotu


Teşbih

Ortak bir nitelik bakımından biri diğerinden daha güçlü olan iki şey arasında benzetme yapmaktır.

Teşbih, benzetme ögeleri kullanılarak yapılır.

Benzetilen, ortak nitelik bakımından daha güçlü;, benzeyen daha güçsüz olandır. Ortak nitelik, benzetme yönüdür. Benzetilen ve benzeyen arasındaki benzetme ilgisini kurmak için "gibi, misali" gibi benzetme edatları kullanılır. Teşbih yapılabilmesi için benzetilen ve benzeyen kullanılmak zorundadır, diğer iki öge zorunlu değildir. Sadece benzetilen ve benzeyenden oluşan teşbihe teşbih-i beliğ de (güzel benzetme) denir.

 

İstiare

Kullanılması zorunlu ögelerinden sadece biri kullanılarak yapılan teşbihtir.

Açık istiare, sadece benzetilen ile yapılan teşbihtir. Kapalı istiare, sadece benzeyen ile yapılan teşbihtir. Kapalı istiare yapılması için benzetme edatı kullanılmak zorundadır.

 

Teşhis

İnsan olmayan varlıklara insanlara ait özellikler yüklemek, onları kişileştirmektir.

 

İntak

İnsan olmayan varlıkları konuşturmaktır. İntak sanatının olduğu yerde teşhis sanatı da kesinlikle vardır.

 

Mübalağa

Bir sözün etkisini güçlendirmek için bir şeyi olduğundan çok büyük veya çok küçük, çok fazla veya çok az göstermek, abartmaktır.

 

Mecaz-ı Mürsel

Bir sözü benzetme amacı gütmeden gerçek anlamının dışında kullanmaktır. Ad aktarması olarak da bilinir.

 

Tenasüp

Birbiri ile anlamca ilgili sözcükleri bir arada kullanmaktır.

 

Tecahül-i Arif

Apaçık ortada olan, bilinen bir gerçeği bilmemezlikten gelmektir.

 

Hüsn-i Talil

Herhangi bir olayın gerçekleşmesini gerçek nedeninden başka bir nedene bağlamaktır.

 

Tezat

Birbirine zıt kavram, sözcük, durumları bir arada kullanmaktır.

 

Telmih

Yaygın olarak bilinen bir olaya, efsaneye gönderme yapmaktır.

 

Tariz

İğneleme amacıyla söylenenin tam tersini kastetmektir.

 

Tekrir

Vurgu amacıyla bir sözü yinelemektir.

 

İstifham

Bir duyguyu öne çıkarmak amacıyla art arda, cevap beklemeksizin sorular sormaktır.