Sokrates'in Bilgi Felsefesi

Sokrates'e göre bilgi bireyde önceden mevcuttur; bu bilgi soru sorma, diyalog ve sorgulama aracılığıyla açığa çıkarılabilir.

Bu açığa çıkarım Sokratik Yöntem ile icra edilir. Sokratik Yöntemde ilk olarak ilgili soru sorulur, karşı tarafın verdiği cevabın yetersiz veya yanlış olduğu gösterilir. Bu sayede önceden mevcut yanılsamalar temizlenir ve kişi kendi bilgisizliğinin bilgisine varmış olur. Sonra soru sorularak ilk sorunun doğru cevabına ulaşılır.

Sokrates'e göre ulaşılan bilgi evrensel olarak geçerlidir, bu açıdan Sofistlerin rölativizmine (göreliliğine) karşı görüştedir.

Not: Sokrates'in retoriği bilgi ortaya çıkarma, eğitme, öğretme odaklıdır. Sofistlere bu açıdan terstir.

Sokrates'in Erdem Anlayışı

Sokrates'e göre bilgi ve erdem iç içedir. Kişinin kendisinin bilgisine erişmesi doğrudan erdemli davranmasına yol açar. Bilgi erdemin ön şartıdır; bilgi olmadan erdemli olunamaz.

Sokrates ve Demokrasi

Sokrates vatandaşların entelektüel seviyesi yükselmedikçe, bilgi toplumu oluşmadıkça demokrasinin işleyemeyeceğini düşünüyordu. Ona göre böyle bir yönetim güruh iktidarı olurdu: çoğunluk azınlığı ezerdi ve liderlik vasfı olan kişiler değil manipülatörler ve demagoglar önemli konumlara yerleşirdi.

Atina demokrasisi Sokrates'in idam kararını aldığından öğrencisi Platon da demokrasinin (aynı şekilde) aleyhindedir.