Rönesans

Rönesans başlıca XV. ve XVI. yy. larda Avrupa'da gerçekleşmiş bir kültür devrimdir.

Bu kapsamda felsefe, sanat ve bilim alanların önemli gelişmeler yaşanmıştır.

Rönesans'ın kelime anlamı yeniden doğuştur. Bu bağlamda Rönesans, Latin-Yunan kültürüne (klasik döneme) olan ilgiyi yeniden canlandırmıştır. Bu özelliklegörsel sanatlar alanında kendini göstermiştir: Rönesans sanatında anatomi,perspektif, oran, ölçü, uyum gibi kavramlar önem kazanmıştır.

Rönesans'ın felsefi temeli hümanizmdir. Hümanizm, insanı dünyanın merkezine koyan ve insanın bu dünyanın (öbür dünyadan ziyade) gerçekleriyle olan ilişkileriüzerinden evreni anlamaya çalışan bir felsefi akımdı. Bu da sanata yansımıştır:

Rönesans sanatında bu dünyada görülen nesne ve manzaraların tasvirleri bolca görülür.

Not: Rönesans kilise otoritesini ve skolastik düşünceyi zayıflatarak özgür, aydın bireyin oluşumuna ve Aydınlanma sürecine temel hazırlamış oldu.

Rönesans'ın Önemli Figürleri

Reform

Reform XVI. ve XVII. yy. larda Avrupa'da gerçekleşen Katolik Kilisesi'nin otoritesinin zayıflaması ve yeni mezheplerin ortaya çıkması sürecidir. Bu süreç Luther ve Calvin gibi reformistler tarafından ilerletilmiştir.

Reformun Başlıca Nedenleri

• Kilise hem ruhban sınıf aracılığıyla toprağın çoğunu elinde tutuyordu, vergi geliri aracılığıyla oldukça zenginleşmişti; hem de bu zenginliği aracılığıyla siyasete müdahale ediyordu. Bu durum hem soylular hem de köylüler arasında kiliseye düşmanlık yarattı.
• Matbaanın icadı ve İncil'in Latinceden tercüme edilmesi ile birlikte din okuryazarı bir kamu ortaya çıkmıştır, bu da kilisenin hegemonyasını elinde tutmasını güçleştirmiştir.
• Endüljans belgelerinin satımına Luther karşı çıkmıştır, matbaanın da yardımıyla kısa zamanda çok sayıda takipçi toplamıştır. Bazı köylüler ve prenslikler de kiliseye karşı isyana katılmıştır. Bununla birlikte yerel kiliseler de kurulmuştur.

Reformun Başlıca Sonuçları

• Avrupa'da Katolik egemenliği sona erdi ve Almanya, İskandinavya'da Protestanlık ve Lutheranlık; İngiltere'deAnglikanizm; İskoçya'da Presbiteryenlik; Fransa ve İsviçre'de Calvinizm ve Anabaptizm gibi yerel mezhepler ortaya çıktı.
• Katolik kilisesi ve papalık; farklı mezhepleri heretik (sapkın) ilan etme, kitap yasaklama, engizisyon mahkemeleri, kateşizmler-misyonerlik gibi önlemlere bir karşı-reform kampanyası başlattı.
• Avrupa en önemlisi 1618 48 Otuz Yıl Savaşları olmak üzere pek çok din savaşına maruz kaldı, büyük katliamlar ve siyasi karışıklıklar yaşandı. Tüm bunların sonucunda kilise otoritesi temelden sarsılmış oldu. Bu, Osmanlı'nın bu dönemde Avrupa'da ilerleyişinin önünü açtı.

Not: Kilise otoritesi ile beraber feodalite de zayıfladı, okuryazarlık önem kazandı. Aydınlanmanın altyapısı hazırlanmış oldu.